وضعیت اقتصادی ایران و جهان، با سرعتی باورنکردنی درحال تغییر است؛ شکل کسب و کارها، وضعیت درآمدها، ظهور مشاغل جدید و پیدایش استارتاپ ها و در کنار آنها، افول یک دسته از مشاغل دیگر، حذف کسب و کارهای سنتی و… که در همین مدت اتفاق افتادند، به هر کسی ثابت می کند که درآمدزایی و شیوه های آن، در حال تغییر است. تغییرات به خودی خود سرعت بالایی دارند و با گذشت زمان هم، این سرعت، مدام درحال بیشتر شدن است. در این وضعیت، سوالی که برای اغلب مردم پیش می آید این است که:
- ده سال دیگر در چه وضعیتی هستیم؟
- ده سال دیگر چه اتفاقاتی برای ما و کسب و کارهای مان خواهد افتاد؟
- در ده سال آینده، سرمایه های ما و فعالیت های اقتصادی مان به کجا خواهند رسید؟
محل درست سرمایه گذاری کجاست؟
سرمایه گذاری کوتاه مدت، معمولا برای حفظ ارزش سرمایه انجام می شود؛ اما هدف از سرمایه گذاری بلند مدت، خلق ثروت است، به همین خاطر نیز سرمایه گذاران باید بدانند به کدام سمت در حال حرکت هستیم تا بتوانند در زمینه های مناسب سرمایه گذاری کنند؛ سرمایه گذاری بر روی صنعتی که تا ده سال آینده رو به نابودی است و یا سرمایه گذاری روی آن چه که تا ده سال آینده هزاران درصد رشد خواهد کرد…
- یک مثال از همین دهه ای که سپری کردیم:
خرده فروشی های محصولات فرهنگی، اوایل دهه را با رونق خوبی شروع کردند؛ فروش دیسک های فشرده فیلم، بازی، موسیقی و دیگر محصولات فرهنگی… اما ناگهان گسترش اینترنت، ورق را به ضرر این کسب و کار برگرداند. فروش اینترنتی موسیقی، تلویزیون‌های اینترنتی و… کار خرده فروشی ها را بسیار سخت کرد و بسیاری از آنها را به تعطیلی کشاند… اگر فردی ده سال پیش در این خرده فروشی ها سرمایه گذاری کرده بود، الان در چه وضعیتی قرار داشت؟ اوایل دهه پیش هیچ خبری از ارزهای دیجیتال نبود؛ اما با پایان این دهه، سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال به ثروتمندان عصر جدید تبدیل شدند که میلیاردها دلار سرمایه در اختیار دارند. نکته آنجاست که:
سرمایه گذاری بلندمدت در مسیر درست، آینده چندین نسل را می تواند تحت تاثیر قرار بدهد.
بهترین مکان های سرمایه گذاری در ده سال آینده؟!
۱- املاک و مستغلات
برای کسانی که می‌خواهند در سال‌های آینده صاحب خانه شوند، احتمالا در آینده نزدیک صندوق‌های سرمایه گذاری املاک و یا خرید متری ملک در بازار بورس امکان پذیر خواهد شد. به این ترتیب فرد می‌تواند متر به متر با سرمایه ای که در دست دارد ملک بخرد تا زمانی که سرمایه او به اندازه کافی برای خرید خانه برسد. به این ترتیب سرمایه فرد متناسب با تورم ملک رشد می‌کند و امید فرد برای خرید خانه با تورم از بین نمی‌رود؛ اما تا آن زمان که این سازو کار راه بیفتد خرید خانه‌های کوچک، زمین و دیگر مستغلات که با سرمایه کم‌تر امکان پذیر باشد، بهترین جایگزین به حساب می‌آید. جدای از این، در تمام این سال‌ها بازار ملک هیچ وقت از رونق نیفتاده و محل خوبی برای سرمایه گذاران صبور بوده.
۲- بازار بورس
خرید سهام شرکت‌های بورسی همیشه یکی از بهترین پیشنهادات برای سرمایه گذاری بلندمدت به حساب می‌آمده. سرمایه گذاری در بورس هم 1. با سرمایه‌های بسیار کوچک هم امکان پذیر است و هم 2. در بلندمدت ریسک بسیار کمی دارد. هر فرد با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌تواند یک سرمایه گذار بورسی بشود. نکته مهم سرمایه گذاری در بورس این است که با این روش، سرمایه در بلندمدت از تورم کشور عقب نمی‌ماند. سرمایه ای که روی یک شرکت بورسی هزینه شده معولا بیشتر از تورم هم رشد می‌کند. کارخانه‌ها کار می‌کنند و محصول یا خدمات عرضه می‌کنند. این محصولات و خدمات ارزش افزوده ایجاد می‌کنند و و قتی شما سهام آنها را خریداری می‌کنید، سود حاصل از آن یا به صورت نقدی به شما برمی‌گردد یا به شکل افزایش سرمایه دوباره در کارخانه هزینه می‌شود تا سوددهی آینده آن را بهتر کند.
هر چه عملکرد شرکت بهتر باشد و هر چه مدت زمان سرمایه گذاری طولانی تر شود، سود مرکب این اتفاق می‌تواند سرمایه را با رشد قابل توجهی روبرو کند؛ اما خیلی مهم است که در ده سال آینده روی چه شرکتی سرمایه گذاری می‌کنید. فاکتورهای بنیادین تاثیر زیادی روی بازگشت سرمایه در مدت زمان ده سال دارند. به مثالی که اول نوشته زدیم یک بار دیگ دقت کنید؛ خرده فروشی‌ها در مقابل فروشگاه‌های اینترنتی! کدام شانس برنده شدن دارند؟ اوضاع در ده سال آینده هم همین خواهد بود. پس باید بدانیم صنایع پیشرو در ده سال آینده کدام خواهند بود:
صنایع سودده بورسی تا 10 سال آینده کدام اند؟!
الف) سلامت: جمعیت جهان در حال پیر شدن است و به علاوه اوضاع بهداشت و سلامت در جهان رو به رشد است. کشف داروها و روش‌های درمانی جدید و نفوذ بیشتر شبکه بهداشت در میان جوامع باعث می‌شوند این حوزه رشد خوبی در آینده داشته باشد. ضمن اینکه در تمام کشورها با هر وضعیت مالی حوزه سلامت آخرین حوزه‌ای است که مخارج آن حذف می‌شوند.
ب) تکنولوژی: چندان لازم به توضیح این بخش نیست. کسب و کارهای حوزه تکنولوژی شکل آینده دنیای ما هستند.
پ) خدمات و فناوری‌های حوزه آب: آن دسته از خدمات و فناوری هایی که به مدیریت مصرف و توزیع آب می‌پردازند، تا سال 1410 احتمالا در رونق کامل خواهند بود. بررسی‌های متعدد (و البته بحث‌برانگیز) نشان می‌دهند که ایران سال به سال خشک تر خواهد شد. میزان برداشت ما از سفره‌های آب زیرزمینی در طول 4 دهه گذشته هم وضعیت را وخیم تر کرده است. از طرف دیگر، افزایش میزان شهرنشینی، مهاجرت از روستاها به شهرها و بالارفتن استانداردهای بهداشتی نیز موجب افزایش تقاضا برای آب خواهند شد. به این ترتیب، آن دسته از خدمات و فناوری هایی که به مدیریت مصرف و توزیع آب می‌پردازند، تا سال 1410 احتمالا در رونق کامل خواهند بود.
ت) خدمات حوزه گردشگری: حوزه گردشگری احتمالا اصلی ترین جایگزین اقتصاد نفتی برای ایران خواهد بود. ایران تا سال 2018، در مجموع 23 مورد ثبت شده در «میراث جهانی یونسکو» (UNESCO World Heritage) داشته و از این نظر، در جایگاه دهم جهان (بالاتر از ژاپن، کانادا و حتی یونان) ایستاده است. از طرفی، به دلایل عمدتا سیاسی، اقتصاد ایران تاکنون نتوانسته به اندازه ظرفیت و جذابیت خود گردشگر خارجی جذب کند. (مقایسه کنید با اقتصاد ترکیه که اکنون در میان 7 اقتصاد نخست از نظر جذب گردشگر خارجی قرار دارد.) این موضوع شاید موجب شود ایران از منظر گردشگری، به عنوان کشوری جذاب و ارزان (به دلیل ارزش برابری پایین ریال در مقابل بسیاری از ارزهای خارجی) شناخته شود. از همین رو، تا سال 1410 و با فرض بهبود روابط سیاسی و اقتصادی ایران با جهان، سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌تواند سوددهی بالایی داشته باشد.
ث) خدمات و فناوری‌های حوزه سرگرمی و ورزش: «اقتصاد اوقات فراغت» هم یکی دیگر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در طول سال‌های آتی است. مشابه مورد گردشگری، خدمات و فناوری‌های حوزه سرگرمی و ورزش هم نقشی حیاتی در آینده اقتصاد ایران خواهند داشت. تا سال 1410، اقتصاد ایران به صورت بالقوه می‌تواند دست‌کم حدود 50 درصد بزرگ تر بشود. (البته در صورتی که در تمام سال‌های پیشِ رو، جوی آرام و توسعه گرایانه بر اقتصاد کشور حکم فرما باشد) این یعنی در سال 1410، افراد بیشتری به عضویت طبقه متوسط اقتصادی در کشور خواهند پیوست که همگی توانایی مالی هزینه کردن برای سرگرمی را خواهند داشت. به این ترتیب، آمادگی در این حوزه می‌تواند راهگشا باشد. مشابه مورد گردشگری، خدمات و فناوری های حوزه سرگرمی و ورزش هم نقشی حیاتی در آینده اقتصاد ایران خواهند داشت.